BÀI 38: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT VACXIN
VÀ KHÁNG SINH
I.MỤC TIÊU
1.Kiến thức:
Sau khi học xong bài này HS cần phải:
-Nắm được cơ sở khoa học của việc ứng dụng CNSH trong sản xuất Vacxin và thuốc kháng sinh
-Nắm được bản chất của vacxin và TKS được sản xuất bằng CNG
2.Kỹ năng:
Rèn luyện kĩ năng phân tích,so sánh,tổng hợp
3.Thái độ:
-Kích thích ham học hỏi và nghiên cứu
-Bảo vệ sức khỏe và ý thức đúng về tác dụng và cách sử dụng thuốc vacxin và TKS
II.CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bị của thầy:
-Mẫu vật: các loại vacxin và TKS
-Giáo án viết tay và giáo án điện tử
2.Chuẩn bị của trò:
-Đọc trước nội dung bài học
-Sưu tầm 1 số vacxin và TKS
III.PHƯƠNG PHÁP:
TQ+vấn đáp,giảng giải
IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG:
1.Ổn định lớp:
2.Kiểm tra bài cũ:
3.Tiến trình bài giảng:
*Đặt vấn đề:GV đưa mẫu vật ra cho 1 HS quan sát Đây là gì?( vacxin và TKS ). Các em đã biết đặc điểm và tính chất của vacxin và TKS.Vậy chúng được sản xuất theo những phương pháp nào? CSKH của những phương pháp ấy là gi? Chúng ta sẽ lần lượt tìm hiểu. Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu 1 trong những phương pháp sản xuất. Ta vào bài 38 Bài 38:ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT
VACXIN VÀ THUỐC KHÁNG SINH
*HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu cơ sở khoa học của việc ứng dụng CNSH trong sản xuất Vacxin và thuốc kháng sinh(TKS)
| TG | Hoạt động của GV | Hoạt động của HS | Nội dung |
| | Để biết ứng dụng CNSH trong sản xuất Vacxin và TKS như thế nào thì các em phải hiểu về CNSH?Vậy một bạn nhắc lại thế nào là CNSH?(kiến thức đã học lớp 9) *GV thông báo các sản phẩm được tạo ra nhằm phục vụ con người. Như vậy nói cách khác CNSH là KH kĩ thuật tổng hợp lấy sinh học làm cơ sở để tạo ra các sảnphẩm hàng hóa phục vụ cho nhu cầu con người.Lấy vd về các lĩnh vực CNSH?  *CNSH bao gồm rất nhiều lĩnh vực như CNVS, CNTB, CN YHọc, CNe xử lý rác thải, CNG… ta sẽ đi tìm hiểu kỉ về CNG (kĩ thuật cấy gen) là gì? Các em quan sát sơ đồ sau: *Gv giới thiệu: đây là sơ đồ chỉ gen vào TBVK đường ruột E.coli.Đó cũng chính là sơ đồ mô tả kĩ thuật cấy ghép gen? Vậy em nào phát biểu kĩ thuật cấy ghép gen là gì? GV bổ sung hoàn chỉnh: kĩ thuật cấy ghép gen là kĩ thuật cấy gen 1 đoạn gen cần thiết từ phân tử AND này sang AND khác. Đây chính là CSKH của việc ứng dụng CNSH trong sx vacxin và TKS. Vậy qui trình gồm mấy bước? Đó là những bước nào? *GV v/đáp và giảng giải chi tiết từng bước trong quy trình: -B1: Dùng EZ cắt để cắt EZ này có đặc điểm là..ra và cắt phân tử AND ở những nhiệm vụ nhất định. Vd:EZ -B2:plasmit là cấu trúc nằm trong TBchất của TBVK có dạng vòng, tự nhân đôi độc lập với AND của NST vai trò tổng hợp 1 số protein là các EZ làm vô hiệu hóa kháng sinh nên gây hiện tượng kháng thể của vi khuẩn cũng có thể truyền qua gen qua vectơ gọi là thể truyền. Vectơ là VR, VR thường được dùng để truyền gen là thực khuẩn lam da  -B3: Tại sao phải là TBVK?  GV bổ sung:TB nhận dùng phổ biến là VK đường ruột E.coli.TB E.coli sau 30 phút lại tự nhânđôi, sau 12h 1TB ban đầu sẽ sinh ra 16 triệu TB ANDTTH cũng được nhân lên nhanh chóng và đoạn gen cần thiết cũng được nhân lên nhanh chóng. Như vậy là sx ra một lượng lớn các chất tương ứng với các gen đã ghép vào plasmit. -B4:sản phẩm cần thiết là các loại Hocmon, TKS, vacxin…  GV tóm tắt qui trình | HS trả lời CNTB;CNVS;nuôi cấy mô… HS quan sát trên slide HS trả lời HS trả lời   |  *CNSH là ngành kĩ thuật sử dụng các đối tượng sống, các qt sinh học trong cơ thể để sx các chế phẩm sinh học trên quy mô CN I.CƠ SỞ KHOA HỌC: *CSKH:là kĩ thuật cấy ghép đoạn gen cần thiết từ phân tử AND này sang phân tử AND khác. *Các bước trong qui trình  |
*HOẠT ĐỘNG 2:tìm hiểu ứng dụng CNG trong sản xuất vacxin.
| TG | Hoạt động của GV | Hoạt động của HS | Nội dung | ||||||||||||
| |  *GV thông báo:CNG còn đglà CNTTHG Vacxin được sx theo phương pháp này được gọi là vacxin thế hệ mới
GV thông báo: vacxin thế hệ mới có tính kháng nguyên cao.Kháng nguyên là gì? *GV:như vậy có rất là nhiều loại Vacxin thế hệ mới.Nhưng ở đây GV giới thiệu qui trình sx loại vacxin cụ thể là vacxin phòng bệnh lở mồm lông móng.Các em có hiểu biết gì về bệnh này? (?)Nguyên nhân gây bệnh? (?)Bệnh truyền nhiễm hay không truyền nhiễm?  (?)Đối tượng bị bệnh?
lan qua nhiều con đường nhtiếp xúc trực tiếp giữa ĐV với nhau, truyền qua đường không khí…Chính vì thế mà tổ chức y tế thế giới xếp bệnh này đứng đầu trong các bệnh truyền nhiễm của ĐV. Khi con vật bị bệnh cách hữu hiệu nhất là tiêu hủy. Hiện nay người ta đã sx ra vacxin phòng chóng bệnh này. Vậy nó được sx như thế nào?
 GV mở lại qui trình
 GVnhận xét và tóm tắt qui trình(?)Các bước trong qui trình này có thể đảo lộn được không?vì sao?
Như vậy ta có qui trình hoàn chỉnh.GV chiếu slide và dặn HS về nhà tìm một số loại vacxin thế hệ mới. * GV thông báo : việc sx vacxin  thế hệ mới có ý nghĩa như thế nào? (?)Tại sao rất an toàn? (?)Vì sao ko cần bảo quản lạnh?(vì Đây chỉ là 1 đoạn gen nên trong đkbt ko đủ khả năng phục hồi độc lực) * GV lưu ý: vacxin có 2 loại trong đó Vacxin vô hoạt ko cần bảo quản lạnh còn vacxin nhược độc cần bảo quản lạnh. Em nào biết vì sao? (vacxin nhược độc thì độc lực vẫn còn nên trong đk thường có thể phục hồi độc lực còn vacxin vô hoạt bị mất độc lực hoàn toàn) | HS ghi khái niệm HS đọc thông tin bổ sung HS trả lời theo câu hỏi gợi ý HS quan sát và phát biểu qui trình HS ghi HS trả lời:không vì mỗi bước có mục đích khác nhau, bước này làm cơ sở cho bước sau HS nghiên cứu SGK trả lời | II.ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG SẢN XUẤT VACXIN 1.VACXIN thế hệ mới là những loại vacxin được sản xuất bằng công nghệ tái tổ hợp gen. VD:vacxin H1N1, vacxin phòng dại, vacxin lở mồm lông móng…. (nội dung trong slide) 3.Ý nghĩa -Nâng cao năng suất sản xuất -Tạo vacxin có nhiều ưu điểm: +An toàn khi sử dụng và bảo quản +Ko cần bảo quản lạnh +Giá thành hạ |
*HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu ứng dụng công nghệ gen trong sx thuốc kháng sinh
| TG | Hoạt động của GV | Hoạt động của HS | Nội dung | |||||||||||||||
| | GV thông báo:hiện nay có khoảng 2500 loại thuốc kháng sinh như Penixilin, streptomixin, pesperin…Các em nghiên cứu SGK và cho biết có mấy phương pháp sx TKS trong thực tiễn?
Vậy ưu nhược điểm của mỗi phương pháp này là gì?các em hoàn thành PHT sau:
GV lưu ý:qui trình kĩ thuật cấy gen lúc nãy GV có lưu ý sp tạo thành là HM ,vaxin, TKS… Như vậy qui trình ấy cũng là qui trình sx TKS GV gọi bất kì HS để vấn đáp. Đáp án PHT(ND slide) GV giải thích thêm:để có năng suất tạo Kháng sinh,trước kia người ta dùng 2 biện pháp: -Gây tạo đột biến thu lấy những dòng VSV cho NS cao -Thử nghiệm các loại môi trường nuôi cấy để chọn môi trường thích hợp nhất Các em đã biết những ưu nhược điểm của mỗi phương pháp.Vậy việc sx TKS bằng CNG có ý nghĩa gì?  Đó chính là ưu điểm của nó.Các em tự ghi | 2 phương pháp: -Phương pháp truyền thống: nuôi cấy nấm để chiết lâý dịch tiết của chúng trong môi trường nuôi cấy và tinh chế để tạo ra kháng sinh. -Phương pháp hiện đại:ứng dụng CNG HS trả lời dựa trên nội dung PHT | III.ỨNG DỤNG CNG TRONG SẢN XUẤT TKS 1.Phương pháp sản xuất TKS: 2pp:-pp truyềnthống -pp hiện đại 2.Ý nghĩa: -Nâng cao NS sản xuất,tạo nhiều loại TKS mới -Ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc của VK gây bệnh |
4.Củng cố:
-Trắc nghiệm trong slide
-Phải nắm được CSKH của việc ứng dụng CNSH trong sản xuất vacxin và TKS và qui trình sản xuất
5.Dặn dò:
-Sưu tầm các loại vacxin và TKS được sx bằng CNG
-Chuẩn bị nôi dụng ôn tập chương 2 để kiểm tra 1 tiết
V.RÚT KINH NGHIỆM
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét